Online lesgeven: 6 tips voor docenten

Online lesgeven is net even wat anders dan in een klaslokaal staan waar de studenten in dezelfde ruimte zijn als jij. Wanneer je voor het eerst hiermee begint, zijn de onderstaande 6 tips voor jou zeker bruikbaar!

1. Geef aandacht aan de nieuwigheid

Online lesgeven is niet alleen nieuw voor jou. Het is ook nog nieuw voor veel leerlingen, studenten, cursisten of deelnemers in je groep. Het helpt om dit even te benoemen en naar boven te halen wat iedereen er van denkt, waar ze tegenop zien of naar uitkijken en waar ze vragen over hebben. Veel mensen vinden het bijvoorbeeld onwennig dat je elkaar niet goed in de ogen kan aankijken of houden er niet van de camera aan te zetten. Bespreek dit maar vergeet ook niet dat de meesten mensen in hun privéleven al lang gebruik maken van dergelijke video-bel technieken. Als je het daarmee vergelijkt versimpel je het voor veel mensen ook al. Zo spannend is het namelijk niet.

2. Begin met de techniek

Het hebben van de juiste spullen, en deze ook testen, is van essentieel belang. Dat brengt rust en controle. Start daarom ruim voor je eerste les/training met het testen van je eigen spullen. Heb je goed internet, werkt je camera en doet je geluid het? Dan kan je aan de gang.

Hetzelfde geldt ook voor iedereen in je groep. Laat ze allemaal inloggen en ruim flink wat tijd in tijdens je eerste contactmoment om de techniek van iedereen te testen. Vraag ze allemaal om de beurt om geluid en camera aan te zetten, dan kan je iedereen apart helpen en is het niet één groot echo circus.

3. Spreek een aantal regels af

Bij online lesgeven is er letterlijk net iets meer afstand. En omdat je elkaar niet strak in de ogen kan kijken, is het vaak zo dat je minder goed aanvoelt wanneer iemand wat wil zeggen. Zeker als je met een grotere groep bent. In een gewone ruimte zie je dat vaak non-verbaal aan mensen of hoor je subtiele geluiden. Nu weet je in de eerste plaats al niet van wie die geluiden af komen en zie je elkaar ook nog minder gemakkelijk. Daarom is het verstandig wat simpele afspraken te maken over het samenwerken. Voorbeelden zijn:

• Steek je hand op als je iets wilt zeggen. Het klinkt wat suf maar het is wel erg duidelijk. Soms hebben virtual classroom tools hier ook functionaliteit voor. Dan kan je dus digitaal je hand op steken en hoeft het niet voor de camera.
• Geef een seintje als je afgeleid wordt of als je bijvoorbeeld naar het toilet moet. Het is erg lastig werken met een groep als mensen plots verdwenen zijn als je net even naar je PowerPoint zat te kijken.

4. Zet de camera’s aan!

Als het je lukt, overtuig dan iedereen er van de camera aan te zetten. Dat maakt het in de eerste plaats wat persoonlijker, daarnaast heb je ook veel eerder door als iemand afgeleid is of zelfs weg is gelopen. Dat versimpelt het van jouw kant om even bij te sturen.

5. Houd de aandacht vast

Vanuit huis inloggen maakt vaak dat mensen veel afleiding om zich heen hebben. Daarnaast staat ook je browser vaak open en zie je dus ook allerlei andere zaken langs komen. De verleiding om even Instagram te openen is ook niet ver weg. Vraag daarom iedereen om andere apps (ook email!) en websites te sluiten. Verder zorg je voor veel pauzes. Het is niet mogelijk iedereen lang bij de les te houden (live in het klaslokaal is dat ook niet zo gemakkelijk). Neem daarom veel kleine pauzes en biedt de ruimte om even afleiding te zoeken. Dan gebeurt het minder binnen de les. Verder is het uiteraard verstandig iedereen te vragen op een rustig plekje in huis te gaan zitten. Dat klinkt vanzelfsprekend maar hoe vaak dat niet mis gaat…

6. Maak het interactief

Als je online lesgeeft is de aandacht erbij houden wat meer een uitdaging dan bij klassikaal lesgeven. Laat staan als je dan ook nog eens een uur lang gaat zenden over een bepaald onderwerp. Zorg dat je les goed voorbereid is en kom met interactieve werkvormen. Vaak kan je presentaties gewoon gebruiken in virtual classroom. Combineer dat met wat video, maak met de gehele groep aantekeningen in het zelfde blad (ook vaak grappig) en gebruik een quiz of poll functie om tussendoor wat toets/test of meningsvragen te stellen.